พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริบ้านห้วยปลาหลด

Map Category

Map Image

บ้านห้วยปลาหลด ตั้งอยู่ในอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เป็นชุมชนของชาวเขาเผ่ามูเซอดำ ที่อพยพมาจากดอยสูงในจังหวัดเชียงรายเมื่อประมาณ 60 ปีก่อน ด้วยความหวังว่าจะได้ตั้งรกรากและทำกินในพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์ แต่เมื่อมาถึง ชาวบ้านพบว่าป่าไม้ถูกทำลายจนเหลือเพียงป่าหญ้าคา และไม่มีใครให้ความรู้เรื่องผลกระทบจากการตัดไม้ทำลายป่า ชาวบ้านจึงยังคงทำไร่เลื่อนลอยต่อไป ทำให้สภาพป่ายิ่งเสื่อมโทรม

จุดเปลี่ยนสำคัญ

ปี พ.ศ. 2527 กรมอุทยานแห่งชาติฯ ขอคืนพื้นที่เพื่อฟื้นฟูป่าและพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยว แต่ชาวบ้านไม่มีที่ไป จึงขออยู่ต่อโดยยุติการทำไร่เลื่อนลอย และเริ่มฟื้นฟูป่าด้วยตนเอง โดยเริ่มจากการปลูกไผ่และสร้างป่าชุมชน เพื่อพิสูจน์ว่าชุมชนสามารถอยู่ร่วมกับป่าได้

ปี พ.ศ. 2537 การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ร่วมกับกรมอุทยานฯ ดำเนินโครงการปลูกป่าบนดอยมูเซอ ชาวบ้านห้วยปลาหลดได้มีโอกาสรับจ้างปลูกป่า และเห็นความแตกต่างของป่าที่อุดมสมบูรณ์กับป่าของตน จึงเริ่มตระหนักถึงความสำคัญของการอนุรักษ์ป่า

พระอาจารย์เด่น นันทิโย มีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแนวคิดของชาวบ้าน โดยใช้หลักธรรมทางพุทธศาสนาในการสอนให้รักและรักษาป่า ชาวบ้านจึงเริ่มปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจากการทำลายป่า มาเป็นการฟื้นฟูและดูแลป่าอย่างจริงจัง

การเปลี่ยนแปลง

ปี พ.ศ. 2537 ชาวบ้านได้ร่วมปลูกป่ากับ กฟผ. และกรมอุทยานฯ ทำให้เห็นความแตกต่างของป่าที่อุดมสมบูรณ์กับป่าของตน
พระอาจารย์เด่น นันทิโย ใช้หลักธรรมสอนให้ชาวบ้านรักและรักษาป่า
ชุมชนเริ่มปลูกป่าเอง และเรียนรู้การดูแลป่าอย่างต่อเนื่อง